Στον Σουηδό γενετιστή Σβάντε Πεαμπό απονεμήθηκε το φετινό Νόμπελ Ιατρικής για τις ανακαλύψεις του στην εξέλιξη του ανθρώπου.
Είναι ένας εκ των επιστημόνων που θεμελίωσε την επιστήμη της Παλαιογενετικής, η οποία αξιοποιεί τις μεθόδους της Γενετικής για να εξετάσει τους προϊστορικούς πληθυσμούς και έχει διενεργήσει ενδελεχείς έρευνες πάνω στο γονιδίωμα του Ανθρώπου του Νεάντερταλ.
“Ανακαλύπτοντας τις γενετικές διαφορές που διακρίνουν όλους τους ανθρώπους εν ζωή από τους εξαφανισθέντες ανθρωπίνους, οι ανακαλύψεις αυτές έδωσαν τη βάση για να εξερευνηθεί το τι γίνεται με εμάς, τους ανθρώπους, όντα επίσης μοναδικά”, αναφέρει η κριτική επιτροπή του βραβείου.
Γεννήθηκε στην Στοκχόλμη το 1955 και οι γονείς του ήταν αμφότεροι επιστήμονες. Η Εσθονή μητέρα του Κάριν Πεαμπό ήταν χημικός, ενώ ο πατέρας του Σούνε Μπέργκστρομ βιοχημικός και μάλιστα είχε και αυτός κερδίσει το Νόμπελ Ιατρικής το 1982 από κοινού με τους Μπένγκτ Σάμιουελσον και Τζον Βέιν.
Εγκατεστημένος στη Γερμανία εδώ και δεκαετίες, ο Σβάντε Πάαμπο ανακάλυψε το 2009 πως μια μεταφορά γονιδίων της τάξης του 2% έλαβε χώρα ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρωπίνους που έχουν σήμερα εξαφανιστεί και τον Homo Sapiens.
Αυτή η αρχαία ροή γονιδίων προς τον σημερινό άνθρωπο είχε έναν αντίκτυπο στη φυσιολογία, επηρεάζοντας για παράδειγμα τον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημά μας αντιδρά στις μολύνσεις.
“Οι γενετικές διαφορές ανάμεσα στον Homo Sapiens και τους πιο κοντινούς συγγενείς μας που δεν υπάρχουν σήμερα ήταν άγνωστες μέχρι να ταυτοποιηθούν χάρη στις εργασίες του Πάαμπο”, αναφέρει η Επιτροπή Νόμπελ στην απόφασή της.
Ο άνθρωπος του Νεάντερνταλ είχε συνυπάρξει κάποτε με τον σύγχρονο άνθρωπο στην Ευρώπη προτού εξαφανιστεί εντελώς πριν από περίπου 30.000 χρόνια.
Η ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ Ιατρικής/Φυσιολογίας αποτελεί την πρώτη ανακοίνωση στη φετινή εβδομάδα αναγγελιών. Την Τρίτη θα ανακοινωθεί ο νικητής του Νόμπελ Φυσικής, την Τετάρτη ο νικητής του Νόμπελ Χημείας και την Πέμπτη εκείνος του Νόμπελ Λογοτεχνίας. Την Παρασκευή (7/10) ανακοινώνεται το Νόμπελ Ειρήνης και την ερχόμενη Δευτέρα (10/10) το Νόμπελ Οικονομίας.
Τα βραβεία θα απονεμηθούν στις 10 Δεκεμβρίου και έκαστο περιλαμβάνει χρηματικό έπαθλο ύψους περίπου 900.000 ευρώ.
Με το φετινό 113ο Νόμπελ Ιατρικής, στο εξής 226 άνθρωποι έχουν τιμηθεί με αυτό το βραβείο “φυσιολογίας και ιατρικής” μετά τη δημιουργία του, μεταξύ των οποίων 12 γυναίκες.
Πέρυσι το Νόμπελ Ιατρικής είχε δοθεί στους Αμερικανούς Άρντεμ Παταπουτιάν και Ντέιβιντ Τζούλιους για τις ανακαλύψεις τους για τον τρόπο με τον οποίο το νευρικό σύστημα αισθάνεται τη θερμοκρασία και την αφή.
Αμερικανοί ερευνητές ή που έχουν έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες, άνδρες, κυριαρχούν ακόμη σε μεγάλο βαθμό στα επιστημονικά Νόμπελ τις τελευταίες δεκαετίες, παρά τις προσπάθειες των κριτών να βραβεύσουν περισσότερες γυναίκες.
Τα Νόμπελ του 2021 δεν απέκλιναν από αυτόν τον κανόνα, με τους 12 νικητές να είναι άνδρες και μόνο μία γυναίκα. Άνδρες κέρδισαν όλα τα επιστημονικά βραβεία.
Μέσω της πρωτοποριακής του έρευνας, ο Svante Pääbo πέτυχε κάτι φαινομενικά αδύνατο: τον προσδιορισμό της αλληλουχίας του γονιδιώματος του Νεάντερταλ, ενός εξαφανισμένου συγγενή των σημερινών ανθρώπων. Έκανε επίσης τη συγκλονιστική ανακάλυψη ενός άγνωστου προηγουμένως ανθρώπινου είδους, των Denisovan.Είναι σημαντικό ότι ο Pääbo διαπίστωσε επίσης ότι η μεταφορά γονιδίων είχε συμβεί από αυτούς τους πλέον εξαφανισμένους ανθρώπους στον Homo sapiens μετά τη μετανάστευση από την Αφρική πριν από περίπου 70.000 χρόνια. Αυτή η αρχαία ροή γονιδίων στους σημερινούς ανθρώπους έχει σημασία για τη σημερινή φυσιολογία των ανθρώπων, για παράδειγμα επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά στις λοιμώξεις.
APE-MPE
